Ενοποίηση κόντρα στο γκέτο

Της Μαίρης Αδαµοπούλου, στα Νέα

Η ανάπλαση στην Πλατεία Θεάτρου έχει ως στόχο την αποτροπή της παραβατικότητας και την επιστροφή των κατοίκων στο κέντρο της πόλης

Κόκκινο επιχειρεί να ανάψει στο γκέτο της πλατείας Θεάτρου η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων µε πολεοδοµικές παρεµβάσεις, ενώ ολοκληρώνει τον πεζόδροµο – ραχοκοκαλιά µε έργα στη λεωφόρο Βασ. Ολγας

Ενιαίο πάρκο 500 στρεµµάτων και σχεδόν ένα επιπλέον χιλιόµετρο πεζοδρόµου ετοιµάζεται να αποκτήσει η Αθήνα, καθώς ύστερα από πέντε χρόνια απραξίας η Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων βάζει και πάλι µπροστά τις µηχανές. Και υπόσχεται όχι µόνο να κλείσει τις παλιές της εκκρεµότητες, αλλά και να βάλει νέα και δύσκολα στοιχήµατα, όπως η αναβάθµιση της πλατείας Θεάτρου.

Πεζόδροµος το αργότερο µέσα στην επόµενη διετία υπολογίζεται πως θα έχει µετατραπεί η λεωφόρος Βασ. Ολγας, η οποία θα ενώσει το Ζάππειο και τον Εθνικό Κήπο µε το Ολυµπιείο, δηµιουργώντας ένα πάρκο 500 στρεµµάτων. «Πρόκειται για τη συµπλήρωση του Μεγάλου Περιπάτου και ίσως του µεγαλύτερου ευρωπαϊκού πεζοδρόµου, που θα συνδέσει το Καλλιµάρµαρο µε τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου», επισηµαίνει η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρµπίλη. Ο προϋπολογισµός του έργου είναι 4 εκατ. ευρώ, χρήµατα που έχουν εξασφαλιστεί από τα Περιφερειακό Επιχειρηµατικό Πρόγραµµα Αττικής και µέσα στην εβδοµάδα ετοιµάζεται η προκήρυξη για την επικαιροποίηση της µελέτης, που είχε ξεκινήσει το 2001, αλλά έµεινε στο συρτάρι. Τo έργο προγραµµατίζεται να δηµοπρατηθεί σε δυόµισι µήνες ενώ για την υλοποίησή του θα χρειαστούν δύο χρόνια. «Με τη συγκεκριµένη επέµβαση ολοκληρώνεται ο αρχαιολογικός περίπατος συνολικού µήκους 4 χλµ. που θα ξεκινάει από το Καλλιµάρµαρο και φτάνει ώς το Γκάζι», λέει η πρόεδρος της ΕΑΧΑ, αρχιτέκτων – πολεοδόµος, Ντόρα Γαλάνη.

Ο νέος πεζόδροµος όµως δεν θα ενώσει απλώς τους έξι σηµαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της πόλης (Ολυµπιείο, Ακρόπολη, λόφος Φιλοπάππου, αρχαία και ρωµαϊκή Αγορά και Κεραµεικός), αλλά θα φέρει και νέες αρχαιότητες στο φως, οι οποίες αναµένεται να εντοπιστούν σε βάθος λιγότερο των 20 εκατοστών. «Αναµένεται να βρούµε ίχνη µιας ρωµαϊκής γειτονιάς, αν κρίνουµε ότι στην περιοχή έχουν βρεθεί ρωµαϊκή βίλα και βαλανείο», εξηγεί η γενική γραµµατέας του υπουργείου Πολιτισµού, Λίνα Μενδώνη.

Επόµενος στόχος της ΕΑΧΑ είναι η αναβάθµιση της περιοχής της Πλατείας Θεάτρου, όπου προβλέπεται η πεζοδρόµηση της οδού και της Πλατείας Θεάτρου και της οδού Διπλάρη. «Δεν φτάνει η παρέµβαση σε µια περιοχή επιβαρηµένη µε πολλά προβλήµατα, αλλά πρέπει να ξεκινήσουµε από κάπου», υποστηρίζει η κ. Μπιρµπίλη που ανακοίνωσε την κήρυξη πανευρωπαϊκού διαγωνισµού µέσα στον Ιούνιο.

Οι υποψήφιοι καλούνται να προτείνουν επίσης αναπλάσεις των όψεων των γύρω κτιρίων και της οδού Μενάνδρου που ενώνει την Πλατεία Θεάτρου µε τη νέα πλατεία που σχεδιάζει ο Δήµος Αθηναίων µετά την κατεδάφιση του κτιρίου του ΝΑΤ, στην οδό Ξούθου. Παράλληλα, προωθείται η χαρτογράφηση της ευρύτερης περιοχής Γερανίου µέσω κέντρου επικοινωνίας, συνεργασίας και ενηµέρωσης που θα δραστηριοποιηθεί από τον Ιούλιο.

Η ανάπλαση στην Πλατεία Θεάτρου έχει ως στόχο την αποτροπή της παραβατικότητας και την επιστροφή των κατοίκων στο κέντρο της πόλης

Ανησυχίες για µποτιλιάρισµα

Προβληµατισµός ωστόσο υπάρχει για τις συνέπειες στην κυκλοφορία της πεζοδρόµησης της Βασ. 
Ολγας. Τα πρώτα στοιχεία είναι θετικά, καθώς ήδη τα αυτοκίνητα έχουν µειωθεί από 46.000 σε 26.000 ηµερησίως. Αναπόφευκτα ωστόσο θα επιβαρυνθεί η κίνηση στους γύρω δρόµους, σύµφωνα µε µελέτη του συγκοινωνιολόγου Νίκου Βόσκογλου, καθώς σήµερα η µέση ταχύτητα στην Αρδηττού σε ώρες αιχµής είναι 19 χλµ. την ώρα και αναµένεται να πέσει στα 9 χλµ. Πρόβληµα αναµένεται να προκληθεί και µε τα τουριστικά λεωφορεία τα οποία και σταθµεύουν κατά µήκος της λεωφόρου, παρανόµως, όπως υποστηρίζουν οι αρµόδιοι. Και αναζητούνται λύσεις όπως η δηµιουργία χώρου στάθµευσης στο Δέλτα Φαλήρου, η οποία έχει ήδη εφαρµοστεί πιλοτικά.

Οδός περιπάτου η Πανεπιστημίου

Της Χαράς Τζαναβάρα, στην Ελευθεροτυπία

Επεμβάσεις σε δύο μέτωπα φιλοδοξούν να αλλάξουν το πρόσωπο της πρωτεύουσας που έχει αφεθεί στην τύχη του τα τελευταία χρόνια.

Το Ολυμπιείο των 150 στρεμμάτων σήμερα και όταν ενοποιηθούν οι πράσινοι χώροι από Εθνικό Κήπο ως τον λόφο του Αρδηττού

Θα συνδυαστούν με σημειακό «λίφτινγκ» στο κέντρο της Αθήνας, στο πλαίσιο του οποίο ανοίγει έπειτα από χρόνια η πρόταση του Αντώνη Τρίτση για πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου. Θα επιτρέπεται μόνον η κίνηση λεωφορείων, τρόλεϊ και στο μέλλον της γραμμής τραμ. Η υπό εξέταση πρόταση συνδέεται με την αλλαγή της κυκλοφορίας στην Ακαδημίας, που θα εξυπηρετεί όσους κινούνται προς την πλατεία Κάνιγγος, μέτρο που θα συμβάλει και στη μείωση των ρύπων. Το ρεύμα προς Σύνταγμα θα εξυπηρετείται από τη Σταδίου.

Τα σχέδια του Οργανισμού Αθήνας, που βρίσκονται στην τελική τους διαμόρφωση, προβλέπουν:

* Συνέχιση του προγράμματος ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της πρωτεύουσας προς τα δυτικά, που έχει σταματήσει τα τελευταία χρόνια στον Κεραμεικό, με προοπτική να φθάσει ώς την Ακαδημία Πλάτωνος. Οι παρεμβάσεις στις δυτικές συνοικίες είναι ακόμη στη φάση της μελέτης, αλλά έχει οριστικοποιηθεί η ανάδειξη του δίπολου των οδών Σαλαμίνος και Πλαταιών, που θα συνδέουν τον μοναδικό αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος με τον Κεραμεικό και το υπόλοιπο δίκτυο. Η πρόταση συνδέεται με το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών που θα μπορούσε να φιλοξενηθεί σε γειτονικό χώρο.

* Δυο πόλους πρασίνου συνολικής επιφάνειας 1.000 στρεμμάτων. Ο πρώτος έχει σημείο αναφοράς τον Εθνικό Κήπο, που θα συνδεθεί με τις νησίδες πράσινου που τον περιβάλλουν. Η δεύτερη αφορά το Πολιτιστικό Πάρκο κατά μήκος του Ιλισού, που θα ξεκινά από τον Εθνικό Κήπο και με ένα δίκτυο πεζόδρομων θα διακλαδώνεται ώς τις ανατολικές πλευρές του Λυκαβηττού. Εκτός από τη Β. Ολγας, προβλέπεται πεζοδρόμηση της Ηρώδου Αττικού. Φαίνεται ότι εγκαταλείπεται η «βύθιση» της λεωφόρου Αλεξάνδρας.

«Δεν μελετάμε μόνον πεζοδρομήσεις ή διαπλατύνσεις πεζοδρομίων όπου δεν είναι εφικτή η διακοπή της κυκλοφορίας», μας εξηγεί ο Γιάννης Πολύζος, πρόεδρος του Οργανισμού Αθήνας. Στο πλαίσιο της ανάδειξης του Εθνικού Κήπου υπάρχουν προτάσεις για μεταφορά των εγκαταστάσεων της προεδρικής φρουράς στο χώρο της Πυροσβεστικής στην οδό Μουρούζη.

Στη φάση των αποφάσεων βρίσκεται το πακέτο των μέτρων της ανατολικής επέκτασης της ενοποίησης, με σημείο αναφοράς τον Εθνικό Κήπο, για την οποία υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου Αθηναίων από ερευνητική ομάδα του Πολυτεχνείου αποτελούμενη από την Ε. Χατζηκωνσταντίνου και τον Λ. Τριάντη, υποψήφιους διδάκτορες. Η μοναδική όαση πρασίνου στην καρδιά της Αθήνας, με επιφάνεια 158 στρεμμάτων, γειτονεύει με άλλους ελεύθερους χώρους, όπως ο κήπος του Ζαππείου (138 στρέμματα), το Ολυμπιείο (150 στρέμματα), τους λόφους Αγρας και Αρδηττού (115 στρέμματα), καθώς και τον κήπο του προεδρικού μεγάρου (30 στρέμματα), που μπορούσε συμβολικά να ανοίγει για το κοινό μια ημέρα την εβδομάδα. Η ενοποίησή τους, με πεζοδρομήσεις, αλλά και με διαπλατύνσεις των πεζοδρομίων, μπορεί να διασφαλίσει ένα χώρο πρασίνου με επιφάνεια περίπου 500 στρεμμάτων. Ακόμη και ένας παραμελημένος χώρος που περιβάλλει το Ολυμπιείο με μικρές παρεμβάσεις μπορεί να αναδειχθεί σε έναν χώρο περιπάτου και ποδηλατόδρομο.

Στο πλαίσιο της μελέτης οι δύο ερευνητές προτείνουν την πεζοδρόμηση της Ηρώδου Αττικού, αλλά και της Β. Ολγας που θα μείνει ανοικτή μόνον για το τραμ και τα τρόλεϊ. Με μικρές κινήσεις ευπρεπισμού, π.χ. μετατόπιση των περιπτέρων, μπορούν να αλλάξουν ριζικά οι προσβάσεις στη λεωφόρο Αμαλίας και της Β. Σοφίας. Με τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων της οδού Κουμπάρη και μείωση του οδοστρώματος που σήμερα καταλαμβάνεται από σταθμευμένα οχήματα, θα γίνει η σύνδεση της πλατείας Κολωνακίου και του Μουσείου Μπενάκη με τον Εθνικό Κήπο. Στην ανατολική πλευρά του δρόμου μπορεί να διαμορφωθούν χώροι στάθμευσης. Η διαδρομή μπορεί να επεκταθεί ώς τον Λυκαβηττό, μέσω της πλατείας Δεξαμενής.

Η σημαντικότερη πρόταση αφορά τη μετεγκατάσταση της προεδρικής φρουράς από τον χώρο που καταλαμβάνει σήμερα στον Εθνικό Κήπο. Διατυπώνονται δύο εναλλακτικές θέσεις. Η μία αφορά ένα κτίριο στον λόφο Αγρας, ιδιοκτησίας των Ολυμπίων Κληροδοτημάτων, που όμως είναι μακριά από το προεδρικό μέγαρο και τον Αγνωστο Στρατιώτη. Η δεύτερη αφορά τις εγκαταστάσεις της Πυροσβεστικής στη Μουρούζη, για την οποία όμως πρέπει να προηγηθεί διάλογος με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για το λεγόμενο πολιτιστικό τρίγωνο της πρωτεύουσας, δηλαδή τον χώρο που ορίζεται από τις λεωφόρους Β. Σοφίας και Β. Κωνσταντίνου ώς την οδό Ρηγίλλης, όπου ήδη υπάρχουν το Βυζαντινό Μουσείο και η Εθνική Πινακοθήκη, καθώς και η παλαίστρα του Λυκείου του Αριστοτέλη που είχε αποκαλυφθεί το 1997. Με την ενοποίησή τους και την ανάδειξη των ελεύθερων χώρων μπορεί να δημιουργηθεί άλλο ένα οικολογικό πάρκο συνολικής επιφάνειας 500 στρεμμάτων, που αναδείξει την αρχαία κοίτη του Ιλισού, που σώζεται στα νότια του Ολυμπιείου. Η σύνδεση με τον Εθνικό Κήπο μπορεί να γίνει με την κατασκευή νέας εισόδου, στην προέκταση της λεωφόρου Γεωργίου Β’. Στον ίδιο άξονα προτείνεται η διεύρυνση των πεζοδρομίων. Μπροστά στο Παναθηναϊκό Στάδιο οι δύο μελετητές εισηγούνται την κατασκευή περάσματος, το οποίο θα θυμίζει την πέτρινη γέφυρα που υπήρχε στην περιοχή. Η διαδρομή ώς την Πινακοθήκη θα συμβάλει στην ανάδειξη αγαλμάτων που σήμερα είναι «αθέατα». Ο λόγος για τον Δισκοβόλο του Δημητριάδη, τον Ξυλοθραύστη του Φιλιππότη, αλλά και τον ανδριάντα του Καραϊσκάκη του Μ. Τόμπρου. *