Στην Ελευθεροτυπία
Διαδήλωση απ' το κίνημα του Ασπρου Ποδήλατου στο Αμστερνταμ
Στο Αμστερνταμ, στο Παρίσι, στη Βαρκελώνη, στο Βερολίνο, παντού στην Ευρώπη, η ποδηλατάδα ξεκίνησε λίγο πιο νωρίς…
Από το 1966 στο Αμστερνταμ
Το Αμστερνταμ είναι η ιστορική πρωτεύουσα του ποδήλατου. Το 1966 μοιράστηκαν για πρώτη φορά δωρεάν ποδήλατα στο λαό. Εμπνευστής του «άσπρου σχεδίου για τα ποδήλατα» υπήρξε ο Luud Schimmelpenninck. Οι θιασώτες αυτής της επαναστατικής ιδέας ήθελαν: «να σταματήσει η τρομοκρατία της ασφάλτου, την οποία ασκεί πάνω μας η μηχανοκίνητη μπουρζουαζία. Καθημερινά θυσιάζονται ανθρώπινες υπάρξεις σ’ αυτό το νέο είδωλο των ηλιθίων: το αυτοκίνητο. Το λιβάνι του νέου θεού είναι το μονοξείδιο του άνθρακα και η ασφυξία. Οι εικόνες του είναι οι χιλιάδες μολυσμένοι δρόμοι και πλατείες».
Δίπλα στα κανάλια κυκλοφορούν καθημερινά περίπου 800.000 ποδήλατα. Το συνολικό μήκος των ποδηλατόδρομων της Ολλανδίας ξεπερνά τα 15.000 χιλιόμετρα. Ολοι οι κεντρικοί δρόμοι του Αμστερνταμ έχουν μεγάλα πεζοδρόμια και ποδηλατόδρομους. Στο κέντρο της πόλης η χρήση αυτοκινήτου μοιάζει με σύντομο ανέκδοτο. Η δημοτική αστυνομία βάζει συνεχώς νέους περιορισμούς στα Ι.Χ. και οι τιμές στους χώρους στάθμευσης είναι τόσο υψηλές που θεωρούνται απαγορευτικές για το μέσο Ολλανδό.
Νέοι – γέροι, όλοι έχουν το δικό τους ποδήλατο. Αν θες να νοικιάσεις, δίνεις περίπου 10 ευρώ για 24 ώρες. Ομως, θέλει πολλή προσοχή. Στο Αμστερνταμ κλέβουν κατά μέσο όρο ένα ποδήλατο κάθε λεπτό…
Velo και velib και στο Παρίσι
Με μια ιστορική απόφασή του, το δημοτικό συμβούλιο του Παρισιού κατάργησε τον περιφερειακό αυτοκινητόδρομο, το λεγόμενο «δαχτυλίδι», και τον παρέδωσε στους ποδηλάτες. Το σύνθημά τους: «κινούμαστε αθόρυβα και καθαρά». Το Παρίσι διαθέτει 371 χιλιόμετρα ποδηλατόδρομων παράλληλα με τις 16 υπόγειες γραμμές μετρό (RATP), το σιδηρόδρομο (SNCF), το ευρύ δίκτυο λεωφορείων και τις γραμμές του τραμ. Κάθε Κυριακή, οι δρόμοι γύρω από τον Σηκουάνα είναι κλειστοί για τα αυτοκίνητα. Επιτρέπεται να κυκλοφορούν μόνο πεζοί, ποδήλατα και πατίνια…
Από τον Ιούλιο του 2007 υλοποιείται στην πόλη του φωτός το πρωτοποριακό πρόγραμμα «velib» (velo = ποδήλατο και liberte =ελευθερία). Διαθέτει 10.648 ποδήλατα, τα οποία βρίσκονται σε 750 σημεία της πόλης. Εμπνευστής του προγράμματος ήταν ο πρώην δήμαρχος της πόλης Μπερτράν Ντελανοέ. Τελευταία, λειτουργεί ακόμη μία παρόμοια υπηρεσία: η «Le Velo» με 1.000 ποδήλατα και 130 σημεία διάθεσης.
Δώδεκα χιλιάδες δημοτικά ποδήλατα είναι διάσπαρτα σύμφωνα με τις ανάγκες κυκλοφορίας σε 880 σημεία – κόμβους της πόλης κοντά στο μετρό. Κάθε 300 μέτρα συναντάς κι έναν κόμβο. Η πρώτη μισή ώρα είναι δωρεάν. Μπορείς να προμηθευτείς ημερήσια κάρτα απεριόριστων διαδρομών με 1 ευρώ, εβδομαδιαία με 5 ευρώ και ετήσια με 29 ευρώ. Νοικιάζεις από οποιοδήποτε σταθμό του μετρό ένα ποδήλατο και το αφήνεις σε άλλο σταθμό, χωρίς καμία δέσμευση, 7 ημέρες την εβδομάδα, από τις 6 το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα. Το 4% των Παριζιάνων έχει κλειδώσει το αυτοκίνητο και κινείται μόνο με ποδήλατο.
Τα ποδήλατα είναι σύγχρονα, ασφαλή και η διαχείριση της κυκλοφορίας τους γίνεται από ένα κεντρικό πληροφοριακό σύστημα. Απ’ αυτό μπορεί να εντοπιστεί κάθε ποδήλατο σε πραγματικό χρόνο. Ο κεντρικός υπολογιστής ενημερώνεται αυτόματα όταν ένας σταθμός έχει έλλειψη από ποδήλατα και στέλνει σήμα για επανατροφοδότηση ανάλογα με τις ανάγκες του.
Το μοντέλο του Παρισιού αντέγραψαν κι άλλες ευρωπαϊκές πόλεις: το Βερολίνο, η Βιέννη, το Λονδίνο, η Βαρκελώνη, το Στρασβούργο. Στο Στρασβούργο μάλιστα υπάρχουν ποδήλατα που… σου μιλάνε! Προορίζονται αποκλειστικά για τουρίστες, «ξέρουν» ξένες γλώσσες και σου παρουσιάζουν τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης.
Bicing στη Βαρκελώνη
Στη Βαρκελώνη τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ένα από τα πιο σύγχρονα δίκτυα ποδηλατόδρομων, μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων, με ξεκάθαρη διαγράμμιση για να διευκολύνονται οι ποδηλάτες. Η δημοτική αστυνομία είναι ιδιαίτερα αυστηρή. Φροντίζει για την ασφάλεια και ρίχνει κλήσεις σ’ όποιον παραβιάζει τους ποδηλατόδρομους. Οι Καταλανοί εμπνεύστηκαν από το γαλλικό velib και δημιούργησαν το αντίστοιχο δίκτυο – υπηρεσία: το «Bicing». Για να γίνεις μέλος στο δίκτυο πληρώνεις μια συμβολική συνδρομή και μ’ αυτό τον τρόπο έχεις άμεση πρόσβαση στα 3.000 ποδήλατα που είναι τοποθετημένα σε 200 αυτοματοποιημένους σταθμούς. Καβαλάς ένα για όση ώρα το χρειάζεσαι και μετά το αφήνεις σε κάποιον σταθμό για να το παραλάβει ο επόμενος.
Ηταν τέτοια η επιτυχία του εγχειρήματος που τους πρώτους έξι μήνες μέσω Διαδικτύου γράφτηκαν 80.000 μέλη. Συνολικά, τον πρώτο καιρό εφαρμογής του Bicing, οι ποδηλάτες – μέλη του έκαναν ένα εκατομμύριο διαδρομές.
Αουτομπαν στη Γερμανία
Radlen Β-1 θα ονομάζεται ο μεγαλύτερος ποδηλατόδρομος ταχείας κυκλοφορίας της Ευρώπης, που κατασκευάζεται στην κοιλάδα του Ρουρ στη Γερμανία. Θα είναι η πρώτη οδός ταχείας κυκλοφορίας διπλής κατεύθυνσης αποκλειστικά για ποδηλάτες με μήκος 60 χιλιόμετρα, πλάτος 5 μέτρα και θα ενώνει το Ντόρτμουντ με το Ντούισμπουργκ, τα δύο πολυπληθή αστικά κέντρα της κοιλάδας του Ρουρ, στη Βόρεια Ρηνανία – Βεστφαλία, όπου κατοικούν και μετακινούνται περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι. Η Radlen Β-1 θα στρωθεί όλη με άσφαλτο, δεν θα έχει κλίση σε κανένα σημείο της ούτε κλειστές στροφές. Οι διασταυρώσεις θα περιοριστούν στις απολύτως απαραίτητες, ενώ σε όλο το μήκος θα υπάρχει φωτισμός. «Είναι μοναδικό σχέδιο στο είδος του», δηλώνει στην εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα» ο Γιενς Χάπκε, επικεφαλής της ομάδας που έχει αναλάβει την εκπόνηση της μελέτης.
Η «άουτομπαν της ορθοπεταλιάς» θα κινείται παράλληλα με την άουτομπαν Α40, που αποκαλείται ειρωνικά «άουτομπαν των σαλιγκαριών» λόγω των συνεχών μποτιλιαρισμάτων που δημιουργούν στις ώρες αιχμής ατελείωτες ουρές χιλιομέτρων. Με αποτέλεσμα η μέση ωριαία ταχύτητα να κατέβει στα 31 χιλιόμετρα την ώρα, όταν ο μέσος όρος στους γερμανικούς αυτοκινητόδρομους είναι 51,3 χιλιόμετρα.
Με τον Radlen Β-1 θα αποσυμφορηθεί όλο το δίκτυο των αυτοκινητόδρομων μήκους 340 χιλιομέτρων και τα οφέλη για το περιβάλλον θα είναι μεγάλα, σε μια περιοχή που είναι ιδιαίτερα επιβαρημένη απ’ τη βαριά βιομηχανία.
Τα 60 χιλιόμετρα του πρώτου κλειστού ευρωπαϊκού ποδηλατόδρομου ταχείας κυκλοφορίας θα αποτελέσουν την κεντρική ραχοκοκαλιά τού υπάρχοντος εκτεταμένου δικτύου ποδηλατόδρομων συνολικού μήκους 7.700 χιλιομέτρων, για το οποίο το κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας έχει επενδύσει ήδη 1,4 δισ. ευρώ.
Μεταξουργείο, Κεραμεικός 